Ecohydrologisch onderzoek

Voedselbossen zijn goed voor bodem en waterhuishouding

De omschakeling van gangbaar agrarisch landgebruik naar voedselbosbouw draagt bij aan de vermindering van de milieuproblematiek rond verdroging en vervuiling van de bodem en het grond- en oppervlaktewater. Voedselbossen leveren een positieve bijdrage aan de kwaliteit en kwantiteit van water en bodem, waardoor ze een geschikt alternatief zijn voor traditionele vormen van landbouw, waaronder biologische landbouw, in de buurt van kwetsbare natuurgebieden. Dat zijn de conclusies van een ecohydrologisch onderzoek dat Royal HaskoningDHV in het voorjaar van 2021 heeft uitgevoerd in opdracht van Groen Ontwikkelfonds Brabant en Stichting Voedselbosbouw.

Effecten op waterhuishouding en natuur

Het adviesbureau kreeg de onderzoeksopdracht naar aanleiding van vragen die Waterschap Aa en Maas had gesteld vanwege een vergunningaanvraag van Stichting Voedselbosbouw. Het betrof vragen over de effecten van een aantal voorgenomen grondwerkzaamheden voor Voedselbos Schijndel op de lokale waterhuishouding en natuur. Deze specifieke vragen waren voor de projectpartners - Groen Ontwikkelfonds Brabant en Stichting Voedselbosbouw - aanleiding om de onderzoekers ook de bredere beleidsvraag voor te leggen naar de te verwachten effecten van de aanplant van een voedselbos op landbouwgrond op de waterhuishouding en natuur.

Nationale Bossenstrategie

Vanwege de positieve onderzoeksresultaten kan het rapport van Royal HaskoningDHV worden beschouwd als een verdere onderbouwing van de kansen die de boslandbouw (agroforestry) volgens de Nationale Bossenstrategie biedt voor verbinding van landbouw en natuur. Als specifieke vorm van agroforestry kan voedselbosbouw volgens deze beleidsagenda van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de provincies niet alleen een nieuw verdienmodel voor agrariërs opleveren. Het kan óók bijdragen aan ‘een veerkrachtige, klimaatrobuuste landbouw, stikstofreductie en het versterken van landschappelijke kwaliteit en biodiversiteit”.

Infiltratie, waterretentie en verdamping

Tegen deze achtergrond was de focus van het literatuuronderzoek van Royal HaskoningDHV gericht op de kwalitatieve en kwantitatieve effecten van de aanplant van voedselbossen op landbouwgrond op de bodem, waterhuishouding en natuur. Zo is onderzocht welke gevolgen de realisatie van een voedselbos kan hebben op de zogenoemde ‘infiltratie’ en het watervasthoudend vermogen van de bodem en of dit per grondsoort verschilt.