Samen met koplopers van binnen en buiten de landbouw zet Stichting Voedselbosbouw belangrijke stappen om een vruchtbare bodem te creëren voor de professionele voedselbosbouw in Nederland. Als onderdeel van het programma Duurzame Doorbraak Voedselbosbouw maakt zij zich sterk voor de missie om in vijf jaar minstens honderdvijftig hectare voedselbossen te realiseren op landbouwgronden. Wie zijn deze voedselbospioniers? In de rubriek ‘Een rondje langs de velden’ stellen wij hen aan jullie voor. Het woord is aan Rinke Robbers van Voedselbos De Terp in Gelderland. “Het is beter met de natuur samen te werken, dan er roofbouw op te plegen.”

Van een kleine tuinderij in het Gelderse plaatsje Erichem is het boerenbedrijf De Terp in de afgelopen decennia uitgegroeid tot een wereldwijde speler in de teelt en het leveren van biologische pompoenen in heel Europa. Vlaggenschip van dit landbouwbedrijf is De Terp Squashpackers, een pompoenenbedrijf dat bijna honderd hectare telt. Het familiebedrijf is zo’n veertig jaar geleden, in 1984, door Jeroen Robbers opgericht als een biodynamische tuinderij met één hectare groenteteelt. Door de jaren heen groeide deze kleine tuinderij uit tot een gemengd akkerbouwbedrijf met vleesvee. Sinds 1998 levert De Terp pompoenen aan Albert Heijn en in hetzelfde jaar was de eerste pompoenenwasstraat in Europa een feit. De groei die het Gelderse familiebedrijf heeft doorgemaakt, is indrukwekkend, met een volume van ruim honderd ton in het jaar 2000 naar meer dan 7.500 ton in 2020. Inmiddels werkt De Terp samen ruim dertig pompentelers uit verschillende landen.

Van pompoenkwekerij naar voedselbos

Op de akkers van De Terp, die samen zo’n 56 hectare tellen, groeien pompoenen, granen, gras/klavers en andere groenbemesters. Naast akkerbouw is ook veel ruimte voor natuurontwikkeling, in de vorm van hagen, natuurvriendelijke oevers, een vispaaiplaats, een paddenpoel en een natuurbos van vijf hectare. Deze affiniteit met bomen is er altijd geweest, vertelt Rinke Robbers, die tien jaar geleden als rechterhand van zijn vader in het boerenbedrijf stapte. “We ontwikkelen ons bedrijf in harmonie met de natuur en hebben veel oog voor de biodiversiteit. Zo hebben we vijftien jaar geleden al een natuurbos van zes hectare rond onze akker aangelegd. In dit bos hebben we zo’n 30.000 bomen en struiken gepland. De vele walnoten en hazelaars die hier nu staan, hebben ons doen beseffen dat iets kan groeien zonder enige input en zonder dat het nodig is te ploegen”, vertelt Rinke.

'Het is een manier van leven, waarbij je kijkt hoe je met de natuur kunt samenwerken'

Het was in 2018 dan ook een logische stap om in het gebied ook een voedselbos van 4,5 hectare aan te planten. De kiem voor Voedselbos De Terp werd gelegd toen de vader van Rinke, Jeroen Robbers, een Basiscursus Voedselbossen volgde bij voedselbospionier Wouter van Eck. “Mijn vader was snel ‘om’, want net als Wouter vindt hij het leuk om te pionieren. Hij liep destijds ook voorop in de biodynamische landbouw, omdat hij op een andere manier wilde boeren. Deze biodynamische gedachte is kenmerkend voor ons bedrijf. Het gaat niet alleen om hoe je voedsel produceert, het is óók een manier van leven, waarbij je kijkt hoe je het beste met de natuur kunt samenwerken”, vertelt Rinke. “Toen we in de biologische pompoenen gingen, liepen we ook voor de muziek uit. We deden alles zelf - van oogsten tot opslag en van wassen tot sorteren - en we introduceerden de eerste pompoenwasstraat en gespecialiseerde pompoenoogstmachines in Europa. Ook op het gebied van duurzaamheid liepen we voorop. We reden al snel in elektrische auto’s en heftrucks en onze energievoorziening is volledig zelfvoorzienend. Daarvoor zorgen onze zonnepanelen en de afvalwarmte die vrijkomt uit de bewaarschuur van onze pompoenen.”

'Een voedselbos is een veerkrachtig ecosysteem dat bestand is tegen weersextremen en bijdraagt aan biodiversiteit'

Rentmeesterschap is een belangrijke kernwaarde van het Gelderse familiebedrijf. “Het gaat niet alleen om rentmeesterschap over wat onze voorouders hebben nagelaten, maar vooral ook om de natuur. Dat is iets wat we goed willen doorgeven aan volgende generaties. Een voedselbos past goed bij deze missie. Het is een veerkrachtig ecosysteem dat goed bestand is tegen weersextremen en bijdraagt aan de biodiversiteit. Wij willen hiermee op grote schaal experimenteren en laten zien dat je door de kracht van de natuur te benutten hieruit eetbare soorten kunt oogsten. Het is beter om met de natuur samen te werken, dan er roofbouw op te plegen.”

Van een kletsnat voorjaar naar een lange droge zomer

Voedselbos De Terp wordt aangeplant op een perceel dat de vorm heeft van een taartpunt en is gelegen aan de provinciale weg in Erichem. “In het verleden was dit een maïsakker; een gehavend en verwaarloosd perceel met drassige plekken en een slechte bodem. Het bodemherstel heeft tijd nodig. Zo hebben we eerst grasklaver geteeld en de grond opgebracht, zodat het terrein mooi bol kwam te liggen en er sprake is van een betere afwatering”, legt Rinke uit. “Het perceel bestaat uit zware rivierklei, waarop niet alle soorten goed gedijen. We kijken verder goed naar de waterstand en de ligging van het perceel.” In overleg met landschaps- en voedselbosontwerper Evelyn Derksen is een mix aangebracht in verschillende vakken.