‘Een rondje langs de velden’: Freija Vermeer van Stichting DOEN

‘Een rondje langs de velden’: Freija Vermeer van Stichting DOEN

Samen met koplopers van binnen en buiten de landbouw zet Stichting Voedselbosbouw grote stappen voorwaarts om een vruchtbare bodem te creëren voor de voedselbosbouw in Nederland. Als onderdeel van het programma Duurzame Doorbraak Voedselbosbouw maken zij zich sterk voor de missie om in vijf jaar minstens honderdvijftig hectare voedselbossen te realiseren op landbouwgronden. Onze donateurs en partners zijn onmisbaar bij het verwezenlijken van deze ambitie. In onze rubriek ‘Een rondje langs de velden’ stellen wij hen aan jullie voor. In deze aflevering is het woord aan Freija Vermeer, Programma Manager Regeneratieve Economie van Stichting DOEN. “Voedselbossen en landbouw zijn werelden die elkaar kunnen versterken.”

Steeds meer boeren raken ervan overtuigd dat voedselbosbouw een duurzaam alternatief kan bieden voor gangbare teelten in de landbouw. Zo’n vijf jaar geleden waren voedselbossen echter nog een relatief onbekend begrip. Stichting DOEN was destijds - we schrijven 2019 - één van de eerste financiers die Stichting Voedselbosbouw met een subsidie ondersteunden. “In dezelfde periode hadden we net een start gemaakt met een programma waarbij we voorlopers in Nederland en Oost-Afrika steunen die werken aan een eerlijk en duurzaam voedselsysteem. In onze rol als financier willen we zulke initiatieven al in een vroege fase stimuleren en Stichting Voedselbosbouw past hier goed bij”, vertelt Freija. “Voedselbossen waren destijds al wel in opkomst en we kregen ook regelmatig aanvragen binnen, maar het ging dan vaak om kleinschalige of individuele initiatieven van burgers die zelf een stuk grond kochten om er een voedselbos aan te planten.”

'Stichting Voedselbosbouw kan als vliegwiel fungeren voor andere voedselbosinitiatieven'

Stichting DOEN besloot Stichting Voedselbosbouw te ondersteunen vanwege de rol die zij als katalysator kan vervullen. “De stichting onderscheidt zich, doordat zij als overkoepelende organisatie een brede en integrale visie heeft op de rol die voedselbossen kunnen spelen in de overgang naar meer duurzame vormen van landbouw. Zij heeft alle kennis en expertise in huis om in het speelveld van grotere en kleinere initiatieven een spilfunctie te vervullen. Zodat het mogelijk wordt voedselbosbouw op te schalen en naar een hoger niveau te tillen”, benadrukt Freija. “Wij ondersteunen organisaties die de voedselproductie en -consumptie anders en vanuit gezamenlijkheid willen verduurzamen, onder meer door samen met boeren te participeren in een nieuw model; ook Stichting Voedselbosbouw vervult zo’n rol als aanjager. Zij kan zo als vliegwiel fungeren voor nieuwe voedselbosinitiatieven. Zodat boeren die de overstap van traditionele landbouw naar een voedselbos overwegen de juiste ondersteuning krijgen. Wat voor ons belangrijk is, is dat de stichting boeren in deze transitie kan meenemen. Tegelijkertijd probeert zij óók op overheidsniveau dingen in beweging te krijgen om voedselbosbouw breder toegankelijk en succesvol te maken. In dit grotere krachtenveld verbindt Stichting Voedselbosbouw verschillende spelers met elkaar en deelt zij haar kennis met iedereen die hiermee aan de slag wil gaan. Precies deze rol maakt het voor Stichting DOEN interessant om haar missie te ondersteunen, zodat we samen een bredere maatschappelijke impact kunnen realiseren.”

FreijaVermeer_2

In 2021 kreeg Stichting Voedselbosbouw opnieuw een subsidie van Stichting DOEN. De voortgang van projecten, die onder meer als onderdeel van het programma Duurzame Doorbraak Voedselbosbouw in gang zijn gezet, wordt nauwgezet gevolgd. “Stichting DOEN werkt op basis van een financieringsmodel waarbij we van projecten jaarlijks de voortgang monitoren. Zo kunnen we goed volgen welke impact wordt gerealiseerd. Tegelijkertijd zijn we ons ervan bewust dat voedselbossen langere tijd nodig hebben om goed te kunnen beoordelen welke impact zij realiseren. Zo komen voedselbossen na zo’n vijf jaar tot wasdom en is het dan pas mogelijk het merendeel van de eetbare soorten te oogsten”, zegt Freija. “We hebben tussentijds echter een zeer goede onderlinge afstemming, zodat we goed een vinger aan de pols kunnen houden. Bovendien zijn er al veel mooie concrete voedselbosprojecten aan het ontstaan. Ook de samenwerking met andere spelers en donateurs - zoals VITAM, Greenchoice en het Gieskes-Strijbis Fonds - geeft het vertrouwen dat deze beweging steeds breder wordt gedragen.”

Tijdens het plantseizoen van 2022 bracht de werkorganisatie van Stichting DOEN een werkbezoek aan Voedselbos Schijndel, waarbij de spade daadwerkelijk in de grond ging en er samen bomen en struiken zijn geplant. “Zeker na twee jaar corona, waarin we veel op afstand met elkaar moesten communiceren, was het super om dit van zo dichtbij mee te kunnen maken en het inspirerende verhaal van Wouter van Eck te horen”, vertelt Freija enthousiast. “Ik verwacht dat we in de komende jaren een steeds beter beeld krijgen van wat voedselbossen kunnen opleveren. Dan kunnen de pioniers die in verschillende delen van Nederland als eersten met een voedselbos aan de slag zijn gegaan ook steeds meer hun ervaringen uit de eerste hand met ons delen.”

'Voedselbossen en landbouw zijn twee werelden die elkaar kunnen versterken'

Landbouw en natuur zijn nu nog twee werelden die moeilijk met elkaar lijken samen te gaan. In voedselbossen trekken mens en natuur juist gebroederlijk op. Voedselbossen zorgen voor een grotere biodiversiteit en gezond voedsel. Bovendien houden ze water vast en zijn ze beter bestand tegen grote weersextremen. Deze optelsom van factoren maakt dat Stichting DOEN hieraan graag haar steun geeft. “Voedselbossen kunnen de landbouw niet vervangen, maar het zijn werelden die complementair aan elkaar zijn en elkaar kunnen versterken. Zo is het goed mogelijk om op een andere manier voedsel te verbouwen en tegelijkertijd de natuur te ontwikkelen. Voedselbosbouw kan een belangrijk onderdeel zijn van deze transitie.”